ეთიკური და იურიდიული რეკომენდაციები AI-ით შექმნილი კონტენტისთვის – ჩინეთი 2025-იდან ნიშნავს

ჩინეთი მნიშვნელოვან ნაბიჯს დგამს ხელოვნური ინტელექტის გამჭვირვალობისკენ — 2025 წლის 1 სექტემბრიდან ქვეყანაში სავალდებულო ხდება, რომ ყველა AI-გენერირებული კონტენტი სპეციალურად იყოს მონიშნული, რათა მომხმარებლებმა მარტივად ამოიცნონ, რომ ეს არის ალგორითმით შექმნილი მასალა და არა ადამიანის მიერ შექმნილი რეალობა.

ეტიკეტირების ახალი წესი 2025 წლიდან

2025 წლის 14 მარტს ჩინეთის სამთავრობო უწყებებმა — კიბერსივრცის ადმინისტრაციამ, მრეწველობისა და ტექნოლოგიების სამინისტრომ, საჯარო უსაფრთხოებისა და მაუწყებლობის სამსახურებმა — ერთობლივად წარადგინეს რეგულაცია „AI-კონტენტის ეტიკეტირების წესი“, რომელიც ძალაში შევა 1 სექტემბრიდან. მასში მოცემულია ორი ტიპის ნიშნულობა: ხილული ეტიკეტი, ანუ თვალით შესამჩნევი აღნიშვნა ტექსტზე ან ვიზუალზე, და დამალული ნიშნულობა, რომელიც კონტენტის შიდა მონაცემებში – მეტამონაცემებში – იქნება ჩაშენებული.

რატომ ითვლება ეს გარდამტეხად?

მთავარი მიზანია გამჭვირვალობა და დეზინფორმაციის შემცირება, განსაკუთრებით deepfake ვიდეოებისა და ფალსიფიცირებული ინფორმაციის გავრცელების წინააღმდეგ. ხილული ნიშნულები მომხმარებელს მიანიშნებს არარეალურობაზე, ხოლო მეტამონაცემების მეშვეობით, პლატფორმები შეძლებენ კონტენტის წარმომავლობის იდენტიფიკაციას და მის მონიტორინგს.

სტანდარტები და პასუხისმგებლობა

„კიბერუსაფრთხოების პრაქტიკის სახელმძღვანელო“ განსაზღვრავს მეტამონაცემების გამოყენების სტანდარტს, ხოლო 2023 წლის აგვისტოში მიღებული „დროებითი ზომები“ უკვე ითხოვს AI სისტემების რეგისტრაციასა და შეფასებას ქვეყნის ძირითად ღირებულებებთან შესაბამისობის მიხედვით. დამატებით, 2025 წლის ნოემბერში ძალაში შევა სამი ახალი ეროვნული სტანდარტი.

პლატფორმების ვალდებულებები

პლატფორმები — TikTok, Weibo, Baidu — ვალდებულნი იქნებიან უზრუნველყონ აღნიშნული ეტიკეტირების წესი. მათ შორის, მომხმარებელმაც უნდა დაადასტუროს, რომ კონტენტი შექმნილია AI-ის მიერ. სავალდებულოა მეტამონაცემების სკანირება, ეტიკეტირების შენარჩუნება და მონაცემთა არქივის შენახვა მინიმუმ 6 თვის ვადით.

კრიტიკა და ღია კითხვები

ზოგიერთი აკრიტიკებს, რომ რეგულაცია შეიძლება შეზღუდვას უწესებდეს შემოქმედებით თავისუფლებას. ღია რჩება კითხვები იმის შესახებ, თუ რამდენად ეფექტიანი იქნება შემოწმების მექანიზმები და რა გავლენას იქონიებს ახალი წესები ინოვაციაზე.

გლობალური მნიშვნელობა

ჩინეთის ინიციატივა გლობალური დისკურსის შეცვლასაც ცდილობს. მსგავსი ეტიკეტირების სტანდარტებზე მუშაობს ევროკავშირის AI აქტიც (EU AI Act) და კანადის კანონპროექტი C-27. დასავლური ქვეყნები იწყებენ დიალოგს, რათა ერთიანი მიდგომა ჩამოაყალიბონ.

დასკვნა

ჩინეთი ცდილობს გააძლიეროს გამჭვირვალობა, შეამციროს დეზინფორმაცია და განსაზღვროს პასუხისმგებლობა AI-ით შექმნილ კონტენტზე. თუმცა გამოწვევად რჩება ბალანსი რეგულაციასა და ინოვაციას შორის.

📌 როგორ ფიქრობ: ამ ნაბიჯით კონტენტი უფრო სანდო გახდება, თუ კონტროლის ფორმად იქცევა?

✍ თორნიკე • 25 ივნისი 2025