ZenoFusion KA » კოსმოსი და მეცნიერება » იუპიტერი, როგორც არასდროს ნანახი: NASA-ს „Juno“-ს ახალი აღმოჩენები

იუპიტერი, როგორც არასდროს ნანახი: NASA-ს „Juno“-ს ახალი აღმოჩენები

27 სექ 2025, 16:09

იუპიტერი, მზის სისტემის უდიდესი პლანეტა, ასტრონომებისთვის კვლავ რჩება ერთ-ერთ ყველაზე საიდუმლო და მომხიბვლელ ობიექტად. მისი ძლიერი ქარიშხლები, მრავალფეროვანი თანამგზავრები და ტურბულენტური ატმოსფერო საუკუნეების განმავლობაში იპყრობდა მკვლევართა ყურადღებას. თუმცა, ყველაზე გამორჩეული და იდუმალი ფენომენი, რაც იუპიტერს უკავშირდება, არის დიდი წითელი ლაქა — გიგანტური ქარიშხალი, რომელიც უკვე თითქმის 200 წელია ბრუნავს პლანეტის ატმოსფეროში.

იუპიტერის დიდი წითელი ლაქა — NASA-ს „Juno“-ს აღმოჩენები ცვლის ასტრონომთა ხედვას | ილუსტრაცია Sora

დიდი წითელი ლაქის საიდუმლო

დიდი წითელი ლაქა საუკუნეების განმავლობაში განიხილებოდა, როგორც შედარებით სტაბილური ქარიშხალი, რომელიც შეუჩერებლად ბრუნავდა იუპიტერის ატმოსფეროში. თუმცა, NASA-ს „Juno“-ს კოსმოსური აპარატის ბოლო მონაცემებმა აჩვენა, რომ ეს წარმოდგენა შესაძლოა მცდარი იყოს. ასტრონომებმა აღმოაჩინეს მოულოდნელი ცვლილებები ქარიშხლის ფორმაში, სიძლიერესა და დინამიკაში, რაც მიანიშნებს, რომ დიდი წითელი ლაქა უფრო არასტაბილურია, ვიდრე ადრე ეგონათ.

რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?

იუპიტერის ატმოსფერო ერთ-ერთი ყველაზე რთული სისტემაა მზის სისტემაში. ქარიშხლების მოძრაობა, ტურბულენტური ნაკადები და სხვადასხვა ქიმიური ელემენტების ურთიერთქმედება ქმნის პირობებს, სადაც ცვლილებები შეიძლება სწრაფად განვითარდეს. დიდი წითელი ლაქის არასტაბილურობა ახალ კითხვებს ბადებს: შესაძლოა ეს გიგანტური ქარიშხალი თანდათან გაქრეს, თუ მას ახალი ძალები გააძლიერებს?

NASA-ს „Juno“-ს როლი

„Juno“ 2016 წლიდან იკვლევს იუპიტერს და უკვე მოიტანა უამრავი უნიკალური მონაცემი პლანეტის შესახებ. მისი კამერები და ინსტრუმენტები საშუალებას აძლევს მეცნიერებს დეტალურად დააკვირდნენ ატმოსფერულ პროცესებს, მათ შორის დიდი წითელი ლაქის დინამიკას. ეს მონაცემები არა მხოლოდ იუპიტერის, არამედ ზოგადად გიგანტური პლანეტების ატმოსფეროს უკეთ გაგებაში გვეხმარება.

დასკვნა

იუპიტერი კვლავ რჩება ერთ-ერთ უდიდეს კოსმოსურ საიდუმლოდ. მისი დიდი წითელი ლაქა, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში სიმბოლოდ იქცა, ახლა შესაძლოა ახალი ცვლილებების წინაშე იდგეს. მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ეს დაკვირვებები არა მხოლოდ იუპიტერის, არამედ მთელი მზის სისტემის ატმოსფერული დინამიკის უკეთ შესწავლაში დაგვეხმარება.

შენ როგორ ფიქრობ — დიდი წითელი ლაქა მომავალში გაქრება, თუ კიდევ მრავალი საუკუნე გაგრძელდება მისი არსებობა?

იუპიტერი, დიდი წითელი ლაქა, NASA Juno, პლანეტების ატმოსფერო, კოსმოსური აღმოჩენები